گفتمان فرهنگی انقلاب و راه‌های مقابله با تهاجم نرم

احیای فرهنگ دینی و توسعه فرهنگی را می‌توان از ويژگي بارز انقلاب اسلامي به شمار آورد و دشمن براي مقابله با نظام اسلامي، نوک پيکان تهاجم و جنگ نرم خود را به سمت فرهنگ ناب اسلامي نشانه رفته تا جامعه را از اين گوهر ناب، تهی کند.

به گزارش خبرگزاری حوزه، با پیروزی انقلاب اسلامی، گفتمان فرهنگی جدیدی در دنیا ظهور و بروز یافت که نه تنها ملت ایران، بلکه بخش زیادی از مسلمانان را از حالت انفعالی و عدم خود باوری خارج کرد و به آنان اعتماد به نفس و جرأت و شهامت بخشید تا با تکیه بر اسلام و قرآن، در مقابل دنیای استکبار قد علم کنند. انقلاب های منطقه و بیداری اسلامی گواهی بر این ادعاست

 دشمنان انقلاب اسلامي که مهمترين مانع تسلط بر ایران و حتی جهان اسلام را فرهنگ اسلامي يافته و آن را سدي در برابر اهداف استعماري خود مي دانند، تمام تلاش خويش را براي از بين بردن و تغيير دادن آن بکار گرفته و در اين راه از ابزارهايی مانند تهاجم فرهنگی و جنگ نرم بهره گرفته و مي گيرند.

بدون تردید، تهاجم فرهنگی یکی از مهمترین خطراتی است که جامعه انقلابی و اسلامی ایران به طور خاص و جهان اسلام به طور عام را مورد تهدید قرار داده است. ضرورت مقابله با آن بر کسی پوشیده نیست و اگر افرادی خود را به حال تغافل و تجاهل بزنند و هیچ عکس العملی در برابر آن نشان ندهند، از اهمیت موضوع چیزی کاسته نمی‏شود.

باید دانست که لازمه مقابله با تهدیدات و جنگ نرم و خنثی سازی تهاجم فرهنگی دشمن، شناخت صحیح و دقیق آن و سپس ورود به عرصه مقابله با این تاکتیک راهبردی دشمن است، بر این اساس پژوهشگران مرکز مطالعات و پاسخ به شبهات حوزه، با بررسی های کارشناسانه، راه های مقابله با شبیخون فرهنگی دشمن، به سئوالی مبنی بر این که "روش های مقابله با جنگ و تهديدات نرم دشمن و استکبار جهاني در حوزه فرهنگی عليه انقلاب اسلامی چيست؟" پاسخ داده اند که ماحصل تلاش آنان تقدیم رهپویان امام(ره) و مدافعان حریم انقلاب و ولایت می شود.

طرح سئوال

سئوال: روش های مقابله با جنگ و تهديدات نرم دشمن و استکبار جهاني در حوزه فرهنگی عليه انقلاب اسلامی چيست؟

پاسخ: تهاجم فرهنگي و جنگ نرم در حوزه فرهنگي، نوعي هجمه و تلاش براي سلطه غرب بر فرهنگ آحاد ملت ايران است. بايد توجه داشت که همواره دغدغه مسئولين و علماء هم همين بوده است مثلا حضرت امام(ره) در سخني مي فرمودند: «ما از حصر اقتصادي نمي ترسيم، آن چيزي که ما را مي ترساند، وابستگي فرهنگي است. استقلال و موجوديت هر جامعه، از استقلال فرهنگي آن نشأت مي گيرد... و مِن باب اتفاق نيست که هدف اصلي استعمارگران، که در رأس تمام اهداف آنان است هجوم به جوامع زير سلطه است.»[1] از آنجا که هويت و اساس هر کشور را فرهنگ آن کشور تشکيل مي دهد، بهترين راه غلبه بر آن کشور،تغيير فرهنگ در راستاي اهداف مورد نظر است و روشن است.

مهمترین حوزه تاثیرگذاری تهدیدات نرم

 کشوري که از نظر فرهنگي بنيان هاي فرهنگي خويش را از دست دهد، هويت و شخصيت خويش را از دست داده است و چنين جامعه اي به راحتي فرهنگ بيگانه را خواهد پذيرفت. از اين رو يکي از مهمترين حوزه هاي تأثيرگذاري تهديدات نرم، حوزه فرهنگي است و دشمن تلاش مي کند که با بهره گيري از امکانات و ابزار هاي لازم در اين زمينه، انديشه ها، باورها، ارزش ها و رفتارهاي جامعه، هدف را در اين حوزه دگرگون ساخته و در مسير اهداف خويش شکل دهد.

هدف جنگ نرم

در حقيقت «جنگ نرم در پي از پاي در آوردن انديشه و تفکر مخاطب جامعه هدف است تا حلقه هاي فکري و فرهنگي آن را سست کرده و با بمباران خبري و تبليغاتي در نظام سياسي ـ اجتماعي حاکم تزلزل و بي ثباتي تزريق کند».[2] بر اين اساس، اگر ما مهمترين ويژگي انقلاب اسلامي را، ويژگي فرهنگي آن بدانيم، دشمن براي مقابله با نظام اسلامي نوک پيکان تهاجم خويش را به سمت فرهنگ ناب اسلامي نشانه رفته است تا نظام اسلامي را از اين گوهر ناب، جدا نمايد. دشمنان نظام اسلامي مهمترين مانع تسلط بر جمهوري اسلامي ايران را فرهنگ اسلامي يافته و آنرا سدي در برابر اهداف استعماري خويش مي دانند و در اين راستا تمام تلاش خويش را براي از بين بردن و تغيير دادن آن بکار گرفته اند و از ابزارهاي گوناگون در اين راه بهره گرفته و مي گيرند.

نظریه نیکسون

ريچارد نيکسون، رئيس جمهور اسبق آمريکا در اين خصوص مي گويد: «جهان اسلام در قرن بيست و يکم يکي از مهمترين ميدان هاي زورآزمايي سياست خارجي آمريکاست».[3]

معمار کبیر انقلاب اسلامی، ريشه دشمني غرب با انقلاب اسلامي را اين چنين تبيين نمودند«برادران و خواهران بايد بدانيد که آمريکا و اسرائيل با اساس اسلام دشمن اند و اسلام و کتاب و سنت را خار راه خود و مانع چپاولگريشان مي دانند، چرا که ايران با پيروي از همين کتاب و سنت بود که در مقابل آنان بپاخاست و انقلاب نمود و پيروز شد».[4]

دیدگاه رهبری

مقام معظم رهبري نيز در اين باره فرمودند: «امروز دشمني اردوگاه استکبار با ايران اسلامي به خاطر اسلام است، آنها با اسلام دشمن هستند که بر جمهوري اسلامي ايران فشار وارد مي کنند والله آمريکا از هيچ چيز ملت ايران به قدر مسلمان بودن و پايبندي به اسلام ناب محمدي ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ ناراحت نيست او مي خواهد شما از اين پايبندي دست برداريد».[5]

از اين رو فرهنگ ناب اسلامي کانون توجه اردوگاه استکبار بوده و آنان پس از ناکامي در جنگ سخت و ابزار نظامي در مقابله با نظام اسلامي، تهاجم فرهنگي و جنگ نرم را در دستور کار خويش قرار دادند و تلاش مي کنند با تهي نمودن انقلاب اسلامي از درون مايه فرهنگ اسلامي، آن را از ماهيت حقيقي خويش جدا نموده و از صحنه مقابله با آنان بيرون ببرند. و در اين زمينه از ابزارهاي مختلف و گوناگون بهره مي گيرند. از صنايع فرهنگي همچون سينما، کارتون، اسباب بازي، بازي هاي رايانه اي و... گرفته تا به کارگيري ابزارهاي رسانه اي شامل مطبوعات، خبرگزاري ها، اينترنت و... مرکز و نقطه اصلي تلاش دشمن در اين زمينه قشر جوان کشور است.

وظيفه دلسوزان اسلام و انقلاب

تلاش هاي بسياري جهت رفع عقب افتادگي و مبارزه با هجوم همه جانبه دشمنان از طريق فرهنگي، شده است، اما بعضي از موانع هم قابل انکار نيست. وظيفه سنگين دلسوختگان اسلام و انقلاب اين است که ابتدا توطئه هاي دشمن را به درستي شناسايي کنند و سپس براي مقابله با آن برنامه اي منسجم و حساب شده ارائه نمايند و با جهاد فکري و فرهنگي خود، راه را براي دين ستيزان، بسته و با جهاد فکري و فرهنگي، دِين خود را ادا نمايند.[6]

نقطه آغاز مبارزه

در شيوه مبارزه ابتدا بايد فرهنگ اسلامي را شناخت و فهميد که فرهنگ واقعي چيست و آنچه را غير اسلامي يا ضد اسلامي است از آن جدا کنيم تا بدانيم که با چه بايد مبارزه کنيم.

از ديگر موارد کمک کننده به مبارزه با تهاجم دشمنان برخورد عاطفي و دوستانه با جوانان است از همان ابتداي کار يعني از خانواده که جايي است که رشد يک فرد از آن جا شروع مي شود چنان که در قانون اساسي جمهوري اسلامي هم به خانواده به عنوان واحد بنيادي جامعه نگريسته شده است تا ديگر مراحل رشد و نمو شخصيت فرد.[7]

روش هاي مقابله با تهديدات نرم

با بهره گيري از سازوکارهاي مختلف مي توان از يک سو از اعمال تهديدات نرم دشمن، پيشگيري کرد و از سوي ديگر با مداخله مؤثر، دامنه تأثيرات آن ها را کاهش داد يا از ميان برد. از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

1-ترويج فرهنگ ديني و تبيين زيبايي ها و ارزش هاي آن براي افراد جامعه و به ويژه نسل جوان؛ اگر افراد جامعه و جوانان با فرهنگ ناب اسلامي و زيبايي هاي آن آشنا بشوند و اين فرهنگ با روح و روان آنها عجين و آميخته گردد در برابر تأثيرات فرهنگ بيگانه در امان خواهند ماند. از اين رو «وظيفه دولت و نهادهاي فرهنگي در دفاع از فرهنگ اسلامي، ترويج روزآمد و تکنولوژيک ارزشهاست».[8]

2-برطرف نمودن شبهات و تهاجماتي که از سوي غرب به منظور ناکارآمد جلوه دادن فرهنگ اسلامي صورت مي گيرد؛ فرهنگ اسلامي بايد بگونه اي معرفي گردد که کارآمدي و پويايي آن براي اداره زندگي فردي و اجتماعي آشکار گردد.

3- تبيين تو خالي بودن و ابتذال فرهنگ غرب؛ افراد جامعه و به ويژه جوانان بايد ضمن شناسايي فرهنگ اسلامي با انحطاط و ابتذال فرهنگ غرب و پيامدهاي ناگوار آن براي فرد و اجتماع آشنا شوند تا از گرايش به آن، صرف نظر کنند.

راهکارهای دستیابی به اهداف

روشن است که به منظور دستيابي به اين اهداف، بايد از راهکارها و ابزارهاي مختلف و متنوع به ويژه ابزارهاي فرهنگي، هنر، رسانه و وسايل ارتباطي استفاده نمود. در واقع بايد از همان ابزاري که اردوگاه استکبار به منظور ضربه زدن به فرهنگ اسلامي و ترويج فرهنگ خويش بهره مي گيرد، در جهت عکس خواست آنان و اشاعه و ارائه فرهنگ ناب ديني استفاده نمود. به طور قطع پويايي و توانمندي فرهنگ اسلامي به گونه اي است که فرهنگ مبتذل غرب که ارمغان آن، بحران هاي سياسي، اجتماعي و اخلاقي است، هرگز ياراي مقابله با آن را نخواهد داشت.

وظیفه دولت

وظيفه دولت در مبارزه فرهنگي از همه، داراي حسّاسيّت بيشتري است، دولت جمهوري اسلامي مي تواند با بکارگيري ابزار و امکانات و نيروهاي متخصص ارزشهاي معنوي را در جامعه اسلامي ترويج نمايند.

در همين راستا دولت جمهوري اسلامي اقداماتي را انجام داده است که برخي به صورت موفقيت آميز و در جهت مثبت است. در مديريت بر اين مقابله از نهادهاي بسياري مي توان استفاده نمود که سرلوحه همه اينها صدا و سيماي جمهوري اسلامي است. دشمنان اولين و بهترين حربه براي تهاجم به فرهنگ اسلامي را صدا و سيما قرار داده اند و با رسانه هاي بسيار مجهّز و تبليغات قوي تلاش نموده اند ريشه هاي دين اسلام را از درون بپوسانند. صدا و سيما نهادي است که به طور مستقيم مي تواند با برنامه هاي خود جلوي تأثيرات تهاجم ماهواره ها و رسانه هاي تبليغات دنيا را تا حدي بگيرد.

روشنگری صدا وسیما

برنامه هاي با نشاط و شور انگيز و روشن گرانه صدا و سيما مي تواند مهمترين راه باشد. وظيفه مسئولين صدا و سيما اين است که وارد جزئيات گردند و موارد مورد تخلف را به مسئولين پايين تر گوشزد کنند. همچنين مجلس به عنوان قوه ناظر بر صدا و سيما وظايف خطيري را بر عهده دارد.

وزارت آموزش و پرورش، دومين ارگان مسئول در مقابل جنگ نرم و تهاجمات فرهنگي است که سرمايه گذاريهاي فراواني را در اين حوزه مي طلبد.

مطبوعات

هدايت مطبوعات به سمت مصالح جامعه از ديگر اقدامات دولت جهت حفظ فرهنگ و مقابله باجنگ نرم است که بايد صورت پذيرد، اما کار جدي در اين خصوص صورت نپذيرفته است هر چند مطبوعات مثبتي در اين راستا مشغول به کار هستند.

متولیان فرهنگی

متولیان فرهنگی و به ویژه طلاب و روحانیون نیز می بایست با تبیین آسیب های فرهن غرب، تشریح دستاوردهای عظیم انقلاب اسلامی و بصیرت بخشی به جامعه بخصوص به نسل جوان، جامعه را در مقابل تهاجم نرم دشمن واکسینه کنند.

پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) مي فرمايد «اِذا ظَهَرَت البِدَعُ في امّتي فَلْيُظْهِرِ الْعالِمُ عِلْمَهُ فَمَنْ لَمْ يَفْعُلْ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللهِ؛ هر گاه در ميان امت من بدعت ها آشکار شد، بر دانشمند لازم است که علم خود را آشکار سازد (و به افشاگري در مورد بدعت ها بپردازد) پس آن عالمي که به دستور عمل نکند، لعنت خدا بر او باد».[9]

پاورقي ها:

[1] برگرفته از كتاب تهاجم فرهنگي، آیت الله مصباح يزدي

[2] ماه پيشانيان، مهسا، راهکارهاي آمريکا براي جنگ نرم با جمهوري اسلامي ايران، فصلنامه تخصصي عمليات رواني، 1386ش، س5، ش18، ص74ـ75

[3] نيکسون، ريچارد، فرصت را از دست ندهيد، ترجمه حسين وفسي نژاد، تهران، انتشارات طرح نو، 1373ش، ص256

[4] صحيفه نور، ج19، ص46

[5] فرهنگ و تهاجم فرهنگي، تهران، سازمان مدارک فرهنگي انقلاب اسلامي، 1375ش، ص119

[6] مصباح يزدي، محمد تقي، پرسش ها و پاسخ ها، ج2، ص77

[7] قانون اساسي، اصل 10.

[8] مصباح يزدي، محمد تقي، تهاجم فرهنگي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)، 1381ش، ص175.

[9] محمد بن يعقوب کليني، اصول کافي، ج1، ص54.